Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι μία λεπτή μεμβράνη που επενδύει το μεγαλύτερο μέρος της εσωτερικής επιφάνειας του ματιού. Είναι υπεύθυνος για να υποδέχεται τις ακτίνες φωτός-οπτικά ερεθίσματα και να τα μετατρέπει σε νευρικά, τα οποία μέσω του οπτικού νεύρου καταλήγουν στον εγκέφαλο για επεξεργασία και αναγνώριση. Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι μια πάθηση κατά την οποία ο αμφιβληστροειδής αποκολλάται από το μελάγχρουν επιθήλιο με το οποίο βρίσκεται υπό φυσιολογικές συνθήκες σε στενή επαφή. Αποτελεί μία άκρως επείγουσα οφθαλμική κατάσταση η οποία απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση και αποκατάσταση για να αποφευχθεί μία μόνιμη απώλεια όρασης.
Συμπτώματα
- Φωταψίες (λάμψεις ή αστραπές)
- Απότομη και μαζική εμφάνιση μυοψιών (κινούμενες μαύρων κηλίδων σαν μυγάκια ή ιστός αράχνης που φαίνονται να κινούνται μέσα στο οπτικό πεδίο)
- Εμφάνιση μιας γκρίζας ή μαύρης κουρτίνας-σκιάς, που περιορίζει το πεδίο της όρασης αρχικά στην περιφέρεια και στη συνέχεια προοδευτικά μεγαλώνει και επεκτείνεται κεντρικά
Τα δύο πρώτα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν και σε περίπτωση αποκόλλησης του υαλοειδούς. Για το λόγο αυτό σε κάθε περίπτωση που ο ασθενής που έχει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να εξεταστεί απαιτείται άμεσα από οφθαλμίατρο.
Είδη αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς
- Ρηγματογενής: Αποτελεί την πιο συχνή μορφή. Σχετίζεται συνήθως με την οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς καθώς αυτή μπορεί να προκαλέσει μια ή περισσότερες ρωγμές («σχίσιμο») στον αμφιβληστροειδή. Αν οι ρωγμές αυτές δεν περιχαρακωθούν έγκαιρα με laser, τότε υγρό μπορεί να περάσει μέσω της ρωγμής στον υπο-αμφιβληστροειδικό χώρο και να ανασηκώσει τον αμφιβληστροειδή προκαλώντας έτσι μία αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.
- Ελκτική: Ο τύπος αυτός αποκόλλησης εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς με διαβήτη και προχωρημένη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, όπου παρατηρείται ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων και ινώδους συνδετικού ιστού που μπορούν να ασκήσουν έλξη στον αμφιβληστροειδή και να τον αποκολλήσουν.
- Εξιδρωματική: Σε αυτή τη μορφή αποκόλλησης παρατηρείται συσσώρευση υγρού υπό τον αμφιβληστροειδή λόγω κάποιας φλεγμονής (οπίσθιας ραγοειδίτιδα, οπίσθια σκληρίτιδα κ.α.) ή νεοπλασίας.
Αντιμετώπιση
- Υαλοειδεκτομή-Βιτρεκτομή (vitrectomy). Σε αυτή τη μέθοδο αφαιρείται το υαλοειδές από την κοιλότητα του ματιού, ακολούθως εφαρμόζεται laser ή κρυοπηξία στις υπεύθυνες ρωγμές και εν συνεχεία γίνεται επιπωματισμός με ένθεση αερίου ή σιλικόνης.
- Ένθεση σκληρικού μοσχεύματος (scleral buckle). Σε αυτό το είδος επέμβασης τοποθετείται σκληρικό μόσχευμα σιλικόνης εξωτερικά στο βολβό, στην περιοχή που αντιστοιχεί στις ρωγμές, ασκώντας έτσι πίεση στον αμφιβληστροειδή από έξω προς τα μέσα.
- Πνευματική ρετινοπηξία (pneumatic retinopexy). Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται σε επιλεγμένες περιπτώσεις όπου η αποκόλληση είναι περιορισμένη. Περιλαμβάνει την έγχυση μίας φυσαλίδας αερίου στο εσωτερικό του ματιού, η οποία «σπρώχνει» τη ρωγμή προς το τοίχωμα του ματιού, «σφραγίζοντάς» τη.
FAQ
Διατρέχω κίνδυνο για αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανίσει αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, αλλά μερικοί ασθενείς διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Είστε σε υψηλότερο κίνδυνο εάν:
- Εσείς ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σας είχατε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς στο παρελθόν
- Είχατε σοβαρό τραυματισμό στα μάτια
- Έχετε κάνει χειρουργική επέμβαση στα μάτια, όπως επέμβαση για αφαίρεση του καταρράκτη
Ορισμένα άλλες παθήσεις που μπορεί επίσης να σας θέσουν σε υψηλότερο κίνδυνο είναι:
- Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (μια κατάσταση σε άτομα με διαβήτη που επηρεάζει τα αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή)
- Η υψηλή μυωπία
- Η οξεία αποκόλληση υαλοειδούς
