Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας επενδύει το μεγαλύτερο μέρος της εσωτερικής επιφάνειας του ματιού και είναι υπεύθυνος για την μετατροπή των οπτικών ερεθισμάτων σε νευρικά ερεθίσματα, τα οποία μεταφέρονται στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου. Τρέφεται από ένα αιμοφόρο αγγειακό δίκτυο αρτηριών και φλεβών. Το φλεβικό δίκτυο του αμφιβληστροειδή έχει ως λειτουργία την απομάκρυνση του αίματος. Όταν υπάρξει κάποια στένωση ή απόφραξη σε κάποιο σημείο του, το αίμα δεν μπορεί να περάσει και συσσωρεύεται στο φλεβικό δίκτυο που βρίσκεται ακριβώς πριν την βλάβη, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αιμορραγίες και οίδημα στην περιοχή. Η απόφραξη ή θρόμβωση φλέβας του αμφιβληστροειδούς μπορεί να αφορά είτε την κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδούς, ή κλάδο αυτής και αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα αγγειακή πάθηση του αμφιβληστροειδούς μετά τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Συμπτώματα
- απότομη, ανώδυνη απώλεια οράσεως στο ένα μάτι
- θόλωση όρασης
- απώλεια τμήματος του οπτικού πεδίου στο ένα μάτι
- παραμορφωμένη όραση
Αιτίες
Η απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς συμβαίνει συνήθως μετά το 50ο έτος της ηλικίας και σχετίζεται συχνά με αρτηριακή υπέρταση ή σακχαρώδη διαβήτη. Αν εκδηλωθεί σε νεότερες ηλικίες μπορεί να σχετίζεται με συστηματικό νόσημα ή διαταραχές της πήξης του αίματος και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Μερικοί από τους παράγοντες κινδύνου είναι:
- Αρτηριακή υπέρταση
- Σακχαρώδη διαβήτης
- Υπερλιπιδαιμία
- Καρδιοπάθειες
- Γλαύκωμα
- Διαταραχές πηκτικότητας του αίματος
- Μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα (π.χ. πολλαπλούν μυέλωμα)
- Αυτοάνοσα νοσήματα (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, νόσος Αδαμαντιάδη – Behcet, σαρκοείδωση, αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο κ.α.)
Η απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς συνήθως αποτελεί μέρος μίας γενικευμένης αγγειακής πάθησης και προϋποθέτει την περαιτέρω διερεύνηση του ασθενούς κι από ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, όπως ο καρδιολόγος και ο παθολόγος.
Αντιμετώπιση
Πρωταρχικό ρόλο παίζει η διάγνωση και αντιμετώπιση οποιασδήποτε συστηματικής νόσου (υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, ) και η αποφυγή παραγόντων κινδύνου. Στη συνέχεια ανάλογα με τη βαρύτητα και την ύπαρξη ή μη επιπλοκών, επιλέγεται η κατάλληλη μέθοδο τοπικής θεραπείας:
- Ενδοϋαλοειδικές ενέσεις αντιαγγειογενετικών ενδοθηλιακών αυξητικών παραγόντων αντι-VEGF
Αποτελούν τη θεραπεία εκλογής σε ασθενείς με απόφραξη φλέβας και οίδημα ωχράς κηλίδα,ς καθώς έχουν αποιδηματική δράση και εμποδίζουν την ανάπτυξη νέων παθολογικών αιμοφόρων αγγείων (νεοαγγείωση). Μπορούν να αναστείλουν την εξέλιξη της πάθησης και να βελτιώσουν την όραση.
- Ενδοϋαλοειδικά εμφυτεύματα στεροειδών (OZURDEX)
Το εμφύτευμα έχει διάρκεια περίπου 3 μήνες και τοποθετείται στην υαλοειδική κοιλότητα επεμβατικά στο χειρουργείο. Αποτελεί θεραπεία δεύτερης γραμμής σε ασθενείς με οίδημα ωχράς που δεν ανταποκρίνεται σε ενέσεις anti-VEGF.
- Laser παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία
Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση ασθενών που εμφανίζουν επιπλοκές νεοαγγείωσης αμφιβληστροειδούς, ίριδας και νεοαγγειακό γλαύκωμα.
